Waarvan worden bakstenen gemaakt?

Waarvan worden bakstenen gemaakt?

Bakstenen worden vooral gemaakt van klei. We hebben veel klei in Nederland. Daarom staan er ook veel baksteenfabrieken naast de rivier. Dit scheelt ook transportkosten.

Op verschillende plekken in Nederland vindt je klei. In Groningen, Friesland, Zeeland en West-Brabant ligt oude zeeklei. Iets meer naar het Zuidoosten vindt je dikke kleipakketten, vooral in de Achterhoek en Twente. Langs de Waal, de Rijn en de IJssel vinden we rivierklei in de uiterwaarden. Als je rivierklei weghaalt, “groeit” dat vanzelf weer aan.

Om de klei te gebruiken moeten we het eerst verzamelen. Dat verzamelen noemen we ‘delfen’, ‘winnen’ of ‘aftichelen’.

Klei winnen
Eerst wordt gekeken naar de kwaliteit van de klei en of er genoeg van is om te winnen. Als dit goed is, begint de kleiwinning.

Eind jaren negentig van de vorige eeuw heeft de vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB) namens de baksteenindustrie afspraken gemaakt met het Wereld Natuur Fonds (WNF). Er is vastgelegd hoe de klei het beste afgegraven kan worden. Dat is namelijk bijzonder aan kleiwinning: na het winnen van de klei ontstaan er mooie nieuwe natuurgebieden. Langs de rivieren de Maas, de Waal en de IJssel zijn door kleiwinning veel nieuwe natuurlandschappen bijgekomen. Deze zijn zo mooi dat ze zelfs Europese bescherming hebben gekregen.

Er is nog een voordeel van kleiwinning. Door de klei weg te halen krijgt het rivierwater meer ruimte. Hierdoor is er minder kans op overstromingen.

De gewonnen klei wordt naar de fabriek gebracht. Daar leggen ze de verschillende kleisoorten op elkaar, als een soort lasagne. In de fabriek wordt de klei van boven naar beneden afgegraven, zodat van elke kleisoort een beetje gepakt wordt.