Waardigheidssymboliek van de paus

Hoe is de paus te herkennen?

De paus heeft een aantal pontificale, bisschoppelijke insignes.

De Vissersring, deze zegelring wordt door de voorzitter van de kardinalen aan de vinger van de nieuwe paus geschoven.
Met het dragen van de ring betuigt de paus trouw aan God en de Rooms-Katholieke kerk. Het bekrachtigt zijn positie als “Opvolger van Petrus”.

De ring werd vroeger gebruikt om pauselijke brieven te verzegelen, de afbeelding was daarom in spiegelbeeld uitgesneden.  De huidige paus is de eerste paus die zijn ring van verguld zilver in plaats van goud heeft laten maken.

Sinds halverwege de 19e eeuw is de ring alleen nog puur symbolisch, ook zijn er sindsdien veel verschillende ontwerpen geweest. Hij wordt gedragen aan de rechterwijsvinger.
Bij een persoonlijke ontmoeting met de paus is het gebruikelijk diens ring te kussen.

De ring heeft een beeltenis van Paulus, vissend op een boot. Daarboven staat de naam van de zittende paus.
Na het overlijden van een paus wordt de ring vernietigd om het misbruiken van het zegel te voorkomen.

De Ferula, ook kruisstaf genoemd, is de bisschopsstaf van de paus. Sinds 1963 is deze verschillend van de gewone bisschopsstaf, paus Paulus VI heeft toen de eerste kruisstaf laten maken.

De hermelijnen Mozetta, dit is een ceremonieel schouderstuk van hermelijnenbont.

De tiara of driekroon, in de 9e eeuw droeg de paus pas voor het eerst een tiara. Deze tiara had maar één kroon.
In de 13e en 14e eeuw zijn de 2e en 3e kroon toegevoegd. Voor de 9e eeuw droeg de paus een witte, spits toelopende muts.

Door de jaren heen kregen de drie kronen van de tiara steeds meer de vorm van een bijenkorf en leek hij steeds meer op een echte kroon. Zo werd de tiara een kroon met drie verdiepingen, de pauselijke driekroon.
De drie verdiepingen van de kroon staan symbool voor de drie eretitels van de paus.
1. De vader van alle vorsten en koningen
2. De bestuurder van de wereld
3. De plaatsbekleder van Christus op aarde

In 1963 heeft paus Paulus VI de tiara afgelegd ten gunste van de armen van Rome. Hij vond dat de rijke uitstraling niet past bij de opvatting dat de paus de plaatsbekleder van Jezus op aarde is. Nadien heeft geen enkele paus de kroon nog gedragen.

Sedia Gestatoria, de draagstoel. Deze draagstoel werd gebruikt tijdens korte processies zodat de paus door iedereen gezien kon worden. Hij werd dan gedragen door twaalf leden van zijn hofhouding. Paus Johannes Paulus I heeft hem in 1978 voor het laatst gebruikt.

De pausmobiel, Later kwam de pausmobiel, de moderne variant van de draagstoel. In 1979 werd de eerste pausmobiel in Ierland gemaakt voor paus Johannes Paulus II voor zijn bezoek aan dat land. Het was een omgebouwde Leyland-vrachtwagen.Alle voertuigen waar de paus gebruik van maakt hebben hetzelfde kenteken, SCV 1. Ook is het pauselijk embleem aangebracht en staan er voorop de vlaggen van Vaticaanstad.

De troon en de baldakijn, de troon is een mooi versierde stoel, maar het is de baldakijn die hem bijzonder maakt. Hij wordt sinds de 15^e eeuw gebruikt.
Een baldakijn is een overkapping gemaakt van kostbare stof, de pauselijke baldakijn heeft de vorm van een paraplu.
Vroeger had de paus ook een baldakijn als hij op straat liep, deze werd dan gedragen door leden van zijn hofhouding. Deze baldakijn wordt al tijden niet meer gebruikt.

Dagelijkse kleding

De paus draagt meestal een witte soutane, dit is een lang priesterkleed met nauwe mouwen en knopen van de hals tot aan de voet. Op zijn hoofd draagt hij een klein zijden hoofddeksel genaamd de solideo. Verder draagt hij een witte sjerp met gouden versierselen en zijn bisschopsring, ook wel vissersring genoemd.

Koorkleding

Als de paus een mis bijwoont heeft hij naast zijn witte soutane en witte solideo ook een witte superplie aan, een wijd linnen hemd tot aan de knieën. Hierover draagt hij een rood schouderstuk met hermelijnen rand, dit heet  een mozetta. Soms draagt hij ook de pauselijke staatsiestola.

Liturgische kleding

Wanneer de paus de mis opdraagt is hij weer heel anders gekleed. Hij draagt dan een albe (onderkleed) met een amict, dit is een halsdoek om de kostbare paramenten te beschermen. De paramenten zijn liturgische attributen die van textiel gemaakt zijn. De paramenten die de paus draagt tijdens de mis zijn een stola en een Cingel (wit touw waarmee de albe om het lichaam word vastgehouden). Hierover draagt hij een kazuifel, dit is een mouwloos opperkleed (een soort mantel) en een pallium. Op zijn hoofd heeft hij een witte mijter, geborduurd met edelstenen en parels. Hij heeft een groot kruis van edelmetaal, de pectorale, aan een gouden pectoraalkoord om zijn nek hangen. Dit kruis heet  ook wel het borstkruis.