Nederlandse democratie

  • AFDRUKKEN
  • VERSTUREN

De Nederlandse Democratie

Onze regering

De regering, zoals wij die in Nederland kennen, bestaat uit ministers en de koning. De ministers in de regering zijn belangrijke personen, zij staan aan het hoofd van een ministerie en werken aan bepaalde zaken in Nederland. Zo is er een minister van Financiën (geld) en een minister van Defensie (het leger). In plaats van “regering” gebruiken mensen ook wel het woord “kabinet. Ze betekenen ongeveer hetzelfde, alleen zit de koning niet in het kabinet en wel in de regering. Het belangrijkste gebouw van de regering staat in Den Haag en wordt het Binnenhof genoemd.

De regering heeft twee belangrijke taken:

  • wetten maken
  • wetten uitvoeren.

Waarom verkiezingen?
Nieuwe wegen, kleinere klassen, meer ziekenhuizen? In Nederland moeten over heel veel onderwerpen belangrijke beslissingen worden genomen. Bijna iedereen heeft een mening over al die onderwerpen. Maar het is natuurlijk onmogelijk om met 16 miljoen mensen tegelijk te overleggen en te beslissen. Daarom kiest Nederland een Tweede Kamer.

Na de verkiezingen wordt een nieuwe regering gevormd. In de regering zitten ministers die het land besturen. Elke minister houdt zich bezig met een ander onderwerp, bijvoorbeeld milieu, economie, sport of onderwijs.

De ministers komen uit de politieke partijen die samenwerken in de regering. De partijen hebben afspraken gemaakt over wat er moet veranderen in Nederland. De Tweede Kamer stemt vervolgens over al die plannen.

De Koning.

Nederland heeft veel koninginnen gehad. Koningin Emma werd in 1890 staatshoofd (het hoofd van Nederland); daarna kwamen Wilhelmina en Juliana en de laatste koningin was Beatrix. Sinds 30 april 2013 is Willem Alexander onze koning (en is Beatrix weer prinses). De Koning in Nederland heeft eigenlijk niet heel veel macht, de echte macht in het land ligt bij de ministers. De minister-president ( op dit moment Mark Rutte) is zelf verantwoordelijk voor veel van wat de koning doet en zegt. Toch heeft de koning een aantal belangrijke taken:

ontvangen van belangrijke, buitenlandse gasten
helpen bij het vormen van nieuwe kabinetten (ministers)
openbare taken zoals het openen van nieuwe gebouwen en het bezoeken van o.a. bejaardentehuizen.
voorlezen van de troonrede op Prinsesdag.

De Nederlandse democratie

Nederland is een parlementaire democratie. Dat betekent dat alle Nederlanders met stemrecht elke vier jaar mogen kiezen wie hen vertegenwoordigen in het parlement. Stemrecht heb je als je 18 jaar bent en de Nederlandse nationaliteit hebt. De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de basis van de democratie.

Het parlement heeft twee taken: de regering te controleren en samen met de regering nieuwe wetten te maken. Het Nederlandse parlement wordt in de Grondwet de Staten-Generaal genoemd. De Staten-Generaal bestaat uit twee Kamers, de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.

Volksvertegenwoordiging

De leden van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer vertegenwoordigen de Nederlandse kiezers. Ze worden dan ook de volksvertegenwoordigers genoemd. Maar hoe weten zij wat de kiezers willen?

Bij de verkiezingen geven kiezers hun politieke mening door op een politieke partij te stemmen. De gekozen volksvertegenwoordigers zorgen ervoor dat zij steeds weten wat in de samenleving leeft. Elke politicus doet dat op zijn eigen manier.

Werkbezoeken en stages

Politici staan open voor de meningen van de mensen in het land en die van hun kiezers in het bijzonder. Politici praten daarom zo veel mogelijk met hun achterban en met vertegenwoordigers van allerlei belangen. Zij brengen werkbezoeken, lopen stages, houden enquêtes, hoorzittingen en spreekbeurten en doen mee aan discussies. Ook hebben veel politieke partijen ‘denktanks’ waarin zij met deskundigen bepaalde onderwerpen bespreken. Uiteraard kunt u ook zelf het initiatief nemen en uw mening geven aan uw politieke vertegenwoordigers. Zo kun je via e-mail contact opnemen met Kamerleden of een petitie, een politiek verzoekschrift, aanbieden als je aandacht voor een specifiek onderwerp wilt.

De Tweede Kamer

De twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn: samen met de regering nieuwe wetten maken en controleren of de regering haar werk goed doet. De Tweede Kamer speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van beleid.

De leden van de Tweede Kamer worden direct gekozen door de Nederlandse kiezers. Door te stemmen tijdens de landelijke verkiezingen bepalen de kiezers welke 150 Tweede Kamerleden hen de komende kabinetsperiode vertegenwoordigen.

Rechten en mogelijkheden.
De leden van de Tweede Kamer hebben bepaalde rechten om hun taken zo goed mogelijk uit te voeren. Deze zijn in de Grondwet vastgelegd. Zo hebben zij het recht om zelf wetsvoorstellen in te dienen of wijzigingen voor wetsvoorstellen van de regering voor te stellen. Ministers en staatssecretarissen moeten de Tweede Kamer goed informeren. Tweede Kamerleden mogen de bewindslieden vragen stellen en ter verantwoording roepen.

Zij kunnen moties indienen om een oordeel te geven over het gevoerde beleid, om de regering te vragen iets te doen of juist niet te doen of om meer algemeen een uitspraak te doen over bepaalde zaken of actuele ontwikkelingen.

In de Tweede Kamer zitten 150 mensen die namens alle Nederlanders nadenken over wat wel en niet goed is voor het land. Iedereen die 18 jaar of ouder is, mag meedoen aan de verkiezingen. Normaal wordt een nieuwe Tweede Kamer eens in de vier jaar gekozen. Maar als de regering er eerder mee stopt, moeten er nieuwe verkiezingen komen.

De 150 leden van de Tweede Kamer horen bij verschillende politieke partijen. Hoe meer stemmen een politieke partij krijgt, hoe meer mensen er namens die partij in de Tweede Kamer komen. En dat is belangrijk. Want een grote politieke partij (met veel mensen in de Tweede Kamer dus) heeft meer te zeggen dan een kleine politieke partij.

De Eerste Kamer

De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van wetsvoorstellen. Daarnaast heeft de Eerste Kamer de taak om de regering te controleren.

De leden van de Eerste Kamer worden indirect, ofwel 'getrapt', gekozen. Dat gebeurt door de leden van de provinciale staten. De provinciale statenleden worden op hun beurt door de Nederlandse bevolking gekozen.

Wetgeving

De wetgevende taak van de Eerste Kamer houdt in dat deze Kamer wetsvoorstellen die de Tweede Kamer heeft aangenomen, ook moet goedkeuren. Pas daarna kan een wetsvoorstel ook werkelijk een wet worden. De Eerste Kamer kan geen wijzigingen aanbrengen in een wetsvoorstel, maar een voorstel alleen goedkeuren of verwerpen. De Eerste Kamer mag de regering ook controleren, maar maakt daar niet zo vaak gebruik van.

Taken en rechten van het parlement

De Tweede Kamer heeft twee hoofdtaken: de regering controleren en wetten maken. De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is de wetsvoorstellen beoordelen die de Tweede Kamer heeft goedgekeurd.

Het kabinet

De minister-president, de ministers en de staatssecretarissen samen vormen het kabinet. De minister-president is de leider van het kabinet en hij zit iedere week de ministerraad voor. Het kabinet maakt het beleid en is er verantwoordelijk voor.

Coalitie versus oppositie

De partijen die deelnemen aan de regering heten de coalitiepartijen. De partijen die niet in de regering zitten zijn de oppositiepartijen. Zij staan als het ware tegenover de regerings- of coalitiepartijen.

Voorbeelden van politieke partijen:

  1. VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
  2. CDA (Christen Democratisch Appèl)
  3. PvdA (Partij van de Arbeid)
  4. SP (Socialistische Partij)
  5. PVV (Partij voor de vrijheid)
  6. ChristenUnie
  7. Partij voor de Dieren
  8. D66 (democraten)
  9. Groen Links

Bron: Kinderpleinen,  Tweede Kamer der Staten-Generaal