Wat is suikerziekte?

  • AFDRUKKEN
  • VERSTUREN

Diabetes/ Suikerziekte

‘Diabetes mellitus’ wordt door de meeste mensen ook wel ‘Suikerziekte’ genoemd. Suikerziekte is een van de meest voorkomende chronische ziekten in Nederland. (‘Chronisch ziek zijn’ betekend dat je een ziekte hebt die je de rest van je leven blijft hebben.) Meer dan 850.000 mensen hebben suikerziekte en 250.000 van die mensen weten nog niet dat ze het hebben.
Diabetes is niet te genezen, maar we kunnen het wel onder controle te houden.

Suikerziekte

Suikerziekte is een stofwisselingsziekte. Bij mensen met suikerziekte zit er te veel glucose in het bloed.
Hoe komt dit en wat zijn de verschijnselen?

Ø Glucose is heel belangrijk voor de mens.
Voorbeeld: Een auto kan niet rijden zonder benzine en een mens kan niet zonder glucose. Glucose is dus de benzine voor een mens.
Bij de spijsvertering ontstaat glucose uit koolhydraten (suikers, zetmeel). De glucose wordt uit de darm opgenomen in het bloed. Het bloed vervoert de glucose naar alle lichaamscellen.

Om glucose te kunnen opnemen, hebben de cellen in je lichaam het hormoon ‘insuline’ nodig. Mensen met diabetes hebben niet genoeg insuline of hun cellen reageren niet goed op insuline.

De glucose komt daardoor niet in de cellen.
Ø Het gevolg: de cellen krijgen onvoldoende energie. Je wordt moe en ziek.

Soorten suikerziekte

Er zijn drie vormen van suikerziekte: type 1-diabetes, type 2-diabetes en zwangerschapsdiabetes

Type 1-diabetes
Bij type 1-diabetes maakt het lichaam geen insuline aan. De oorzaak is hiervan is onbekend. Erfelijkheid speelt wel een rol. Vaak ontstaat deze vorm van suikerziekte al op jonge leeftijd. Je wordt dan in een korte tijd erg ziek.
Kenmerken van onbehandelde type 1-diabetes zijn:

  • veel dorst en vaak plassen
  • vermoeidheid
  • veel eetlust
  • gewichtsverlies.

Type 2-diabetes

Type 2-diabetes wordt soms ook wel ‘ouderdomsdiabetes’ genoemd. Het komt dus vooral voor bij ouderen, maar ook bij mensen met overgewicht.

Ø Doordat steeds meer kinderen te dik zijn, komt type 2-diabetes steeds vaker op jongere leeftijd voor. Het lichaam maakt wel insuline aan, maar de lichaamscellen zijn er dan ongevoelig voor. Ze nemen de glucose daardoor minder goed op. Het lichaam reageert hierop en gaat alleen maar meer insuline aanmaken.

Insuline wordt gemaakt door ‘de eilandjes van Langerhans’ in de alvleesklier. Die worden moe en gaan uiteindelijk minder insuline aanmaken. Dan komt er dus nog minder glucose in de cellen.

Kenmerken van onbehandelde type 2-diabetes zijn:

  • vermoeidheid
  • wazig zien
  • pijnscheuten in de benen
  • doof gevoel in de handen en voeten
  • spierzwakte
  • jeuk aan de vagina
  • slecht genezende wonden en infecties van de huid.

De ziekte ontstaat geleidelijk en de klachten zijn vaak niet zo ernstig. Type 2-diabetes is daardoor lastig te herkennen. Ook lijken veel klachten op ouderdomsklachten, waardoor je niet meteen aan suikerziekte denkt.

Zwangerschapsdiabetes
Sommige vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap suikerziekte. Dit komt doordat het lichaam tijdens de zwangerschap meer insuline nodig heeft. De meeste vrouwen maken dan vanzelf meer insuline aan, maar dit gebeurt niet bij vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben. Zwangerschapsdiabetes begint vanaf week 24 van de zwangerschap. De suikerziekte verdwijnt weer na de bevalling.

Risicogroepen

De oorzaken waarom iemand suikerziekte krijgt, zijn onbekend. We weten alleen wel dat erfelijkheid een rol speelt. Voor type 2-diabetes is duidelijk dat bepaalde mensen meer risico lopen op suikerziekte:

  • mensen met overgewicht (bij wie het vet met name rond de buikstreek zit)
  • mensen met ouders, broers of zussen die diabetes hebben
  • vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad.

Als je ouder dan 45 jaar bent en tot één van deze risicogroepen hoort, is het verstandig om één keer per jaar je bloedglucose te laten meten.

Hyperglykemie (‘hyper’)
Als je te veel glucose in je bloed hebt, heet dat een hyperglykemie (een 'hyper'). Een hyper is lastig te herkennen. Daarom is het belangrijk dat je regelmatig je bloedglucosewaarde meet. De hoeveelheid insuline kunt je dan aanpassen.
De volgende klachten treden op bij een hele hoge bloedglucosewaarden:

  • veel dorst en vaak plassen
  • vermoeidheid
  • droge tong
  • sufheid

Oorzaken van een hyper kunnen zijn:

  • te weinig insuline of tabletten die de bloedglucosewaarde verlagen
  • onverwacht vroeg of uitgebreid eten
  • minder beweging dan normaal
  • stress
  • koorts
  • gebruik van bepaalde medicijnen.

Hypoglykemie (‘hypo’)

Als je bloedglucosewaarde te laag is, dan heb je een hypoglykemie (een 'hypo'). Een hypo kun je tegengaan door iets te eten of te drinken waar suiker in zit.
Een hypo is te herkennen aan de volgende klachten:

  • duizeligheid
  • beven
  • hoofdpijn
  • zweten
  • slecht zien
  • sterk wisselend humeur
  • honger
  • gapen
  • hartkloppingen
  • verwardheid
  • rusteloosheid
  • tintelingen in handen, voeten, lippen
  • bleekheid
  • vermoeidheid.

Oorzaken van een hypo kunnen zijn:

  • te veel insuline of tabletten die de bloedglucosewaarde verlagen
  • te laat of te weinig eten
  • meer lichamelijke inspanning dan normaal
  • alcohol drinken
  • gebruik van bepaalde medicijnen.
Behandeling

Om suikerziekte te behandelen moet je je houden aan een dieet en aan medicijnen. Hierdoor is de ziekte goed onder controle te houden. De behandeling is erop gericht de bloedglucosewaarde binnen de normale grenzen te houden.

Dieet
Vooral voor mensen met type 2-diabetes die te zwaar zijn, is een dieet belangrijk. Afvallen zorgt ervoor dat de cellen weer wat gevoeliger voor insuline worden.

Insuline
Insuline zorgt ervoor dat glucose in de cellen wordt opgenomen.

- Mensen met type 1-diabetes maken zelf geen insuline aan en moeten daarom insuline spuiten.
- Bij type 2-diabetes wordt insuline pas voorgeschreven als een dieet en medicijnen niet voldoende helpen. Als je insuline moet gaan gebruiken, wordt in het ziekenhuis eerst onderzocht hoeveel insuline je nodig hebt.

Er zijn verschillende soorten insuline:

  • Kort-werkend
  • Middellang-werkend
  • Lang-werkend.

Het verschil is de snelheid waarmee ze in het bloed worden opgenomen. Kort-werkende insuline werkt al na 10 tot 30 minuten. Bij middellang-werkende en lang-werkende insuline duurt dat langer.

In de apotheek

De apotheek wil je helpen zo goed mogelijk met je suikerziekte om te gaan. Veel apotheken geven daarom extra voorlichting en service aan mensen met suikerziekte. De apotheek begeleidt je dan in je medicijngebruik.