Spreekwoorden

Een spreekwoord heeft altijd de vorm van een mededelingszin (het is bijvoorbeeld geen vraag) met de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Het is een uitspraak met een algemene levenswijsheid, een bevestiging van de orde der dingen: zo gaat het nu eenmaal in de wereld.

Voorbeelden van spreekwoorden zijn: 'Na regen komt zonneschijn', 'Boontje komt om zijn loontje' en 'Oost west, thuis best.'

Varken
Vieze varkens worden niet vet.
Wie overal vies van is, zal niet veel te eten krijgen.

Vat
Wat in een goed vat zit verzuurt niet.
Ook: Wat in het vat zit verzuurt niet.
Wat je bewaart houd je nog tegoed voor een andere keer.

Ver
Wat van ver komt, is lekker.
Iets wat van ver komt, is bijzonder. Daarom denkt men dat het ook beter zal zijn.

Verlegen
Beter ermee verlegen dan erom verlegen.
Liever van iets te veel dan van iets te weinig hebben.

Vertrouwen
Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.
Het is makkelijker om iemands vertrouwen te schaden, dan te verkrijgen.

Vinger
Dat klopt als een zwerende vinger.
Dat is juist.

Vis

De vis wordt duur betaald.
Het vergt veel opoffering ( je moet er wat voor over hebben) om te krijgen wat je wilt.

Vlieg
Men vangt meer vliegen met een lepel honing dan met een vat azijn.
Ook: Men vangt meer vliegen met stroop dan met azijn.

Men haalt meer mensen over door een beloning in het vooruitzicht te stellen dan door te dreigen met straf.
Ook: Met vriendelijk zijn bereikt men meer dan met lelijke woorden.

Vlijt
Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen.
Door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken.

Vogel

Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht.
Men moet datgene wat men heeft niet op het spel zetten voor een kleine kans om nog meer te krijgen.Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is.
Ieder laat zich uit op een wijze die door zijn eigen aard en opvattingen bepaald worden.

In mei leggen alle vogeltjes een ei.
In het voorjaar komen veel vogelsoorten ertoe, gedreven door hun instinct, eieren te gaan leggen.
(Soms aangevuld met: Behalve de koekoek en de griet, die leggen in de meimaand niet.)

Een vliegende vogel vangt altijd wat.
Als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel.

Voornemen
De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens.
Men kan nog zulke goede intenties hebben, het resultaat kan desastreus zijn.
Of: Met alleen goede voornemens komt men nergens. Men moet ze ook uitvoeren om iets te bereiken

Voorzichtigheid
Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast.
Door voorzichtig te zijn, gaan tere zaken langer mee.

Vorst
Als de dagen gaan lengen, gaat de vorst strengen.
Ook: Als de dagen lengen, gaan de nachten strengen.
Het koudste deel van de winter valt na de kortste dag (21 december)

Vos
Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen.
Ook: Wanneer de vos de passie preekt, boer pas op je ganzen.
Wanneer een sluw persoon mooie praatjes verkoopt, voert hij wat in zijn schild, zeker als zijn woorden niet in overeenstemming zijn met zijn karakter.

Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken.
Mettertijd verandert het aanzien, maar niet de aard van het dier.

Vriend
In nood leert men zijn vrienden kennen.
Wanneer men in de problemen zit wordt duidelijk welke vrienden daadwerkelijk iets voor je willen betekenen.
Beter een goede buur dan een verre vriend.

Een goede relatie onderhouden met je buurman, is beter dan met iemand die ver van je woont.

Vuur
Wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het meest.
Als je ergens nauw bij betrokken bent, geniet je het meeste voordeel ervan.
Waar rook is, is vuur.
Waar geruchten over wangedrag zijn, zal er ook wel iets mis zijn.