Spreekwoord D

  • AFDRUKKEN
  • VERSTUREN

Spreekwoorden

Een spreekwoord heeft altijd de vorm van een mededelingszin (het is bijvoorbeeld geen vraag) met de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Het is een uitspraak met een algemene levenswijsheid, een bevestiging van de orde der dingen: zo gaat het nu eenmaal in de wereld.

Voorbeelden van spreekwoorden zijn: 'Na regen komt zonneschijn', 'Boontje komt om zijn loontje' en 'Oost west, thuis best.'

Daad
Een goede daad is goud waard.
Iemand helpen is goed.

Daalder
De eerste klap is een daalder waard.
De initiatiefnemer heeft een voordeeltje.
(Het herinnert aan het bieden en loven op de veemarkt vergezeld van een handklap.)

Dag
Pluk de dag. (Carpe diem)
Geniet van vandaag.

Men moet de dag niet prijzen voor het avond is.
Men moet er niet van uitgaan dat de loop van een onderneming onveranderd goed blijft.

Dansen

Je kunt wel dansen, ook al is het niet met de bruid.
Je kunt je best amuseren ook al is het niet altijd precies wat je zou willen.

Doen
Al doende leert men.
Door iets vaak te doen, leert men hoe het moet.
(Deze zegswijze komt al sinds de 16e eeuw voor. Dit is een aansporing om ergens aan te beginnen, al heeft men de techniek nog niet (volledig) onder de knie.)

Donker
In het donker zijn alle katten grijs.
Ook: In de nacht zijn alle katjes grauw.

Als de situatie niet duidelijk is, zijn de zaken niet goed te beoordelen.
Een kat in het donker maakt rare sprongen.

Ook: Een kat in het nauw maakt rare sprongen.
In een benarde situatie doet men vreemde dingen.

Dood
De een zijn dood is een ander zijn brood.
Sommigen hebben voordeel van het ongeluk van een ander.

Dubbeltjet
Als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond.
Het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als "Als ik dat van tevoren geweten had.")

Als je voor een dubbeltje geboren bent, word je nooit een kwartje.
Wat je ook doet, als je in de lage stand geboren bent zul jij nooit van de hoge stand worden.

Duivel
Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen.
Een huwelijk tussen twee mensen die een verschillend geloof aanhangen is tot mislukken gedoemd.

Als je over de duivel praat, trap je op zijn staart.
Het onderwerp van gesprek blijkt zich onverwachts in de directe nabijheid te bevinden.